Eğitimci, ozan ve yazar olan Mehmet Başaran, “Özgürleşme Eylemi Köy Enstitüleri” adlı kitabında; doğal ve toplumsal çerçeveyi değiştiren, bunu yaparken kendisi de değişen insanların öyküsünü anlatıyor. Kitabın tanıtım bülteninde şu ifadelere yer verilmektedir:
Köy Enstitüleri, bilimin yol göstericiliğiyle eğitim ortamının köklü bir şekilde dönüştürülebilmesini amaçlıyordu. Yalnız okuryazarlığı yaygınlaştırmak, tüm köyleri okula kavuşturmak ve öğretmen yetiştirmek değildi amaç. Köy enstitüleri ile amaç tarihsel koşulların sağladığı olanaklardan yararlanarak, eğitimi, emekçi üretici halkı bilinçlendirerek, siyasal bir güç durumuna getirici, sömürü düzenini zorlayıcı, değişmeyi hızlandırıcı bir eyleme, özgürleşme eylemine dönüştürmekti. Bu kitabında Mehmet Başaran, bir büyük eğitim devrimini, doğal ve toplumsal çevreyi değiştiren, bunu yaparken de değişen insanların öyküsünü anlatıyor.
